Wij worden regelmatig benaderd met de vraag: ben ik als bestuurder van een vereniging ook aansprakelijk als er iets mis gaat? Of u aansprakelijk bent, ligt altijd aan de omstandigheden van het geval. Over het algemeen geldt dat u alleen bij grote fouten aansprakelijk gesteld kunt worden. We zetten de zaken graag voor u op een rijtje en geven aan welke maatregelen u kunt treffen.
Wij worden regelmatig benaderd met de vraag: ben ik als bestuurder van een vereniging ook aansprakelijk als er iets mis gaat? Of u aansprakelijk bent, ligt altijd aan de omstandigheden van het geval. Over het algemeen geldt dat u alleen bij grote fouten aansprakelijk gesteld kunt worden. We zetten de zaken graag voor u op een rijtje en geven aan welke maatregelen u kunt treffen.
Het kan zijn dat u bestuurder bent van een zo genoemde “informele” vereniging. Dit is een vereniging zonder notariële akte, die niet is ingeschreven in het handelsregister. De meeste buurtverenigingen zijn bijvoorbeeld informele verenigingen.
Bij een informele vereniging zijn alle bestuurders voor het geheel aansprakelijk voor hetgeen de vereniging doet, net als de vereniging zelf. Bestelt uw buurtvereniging tien kratjes drinken en wordt de rekening daarvan niet betaald, dan kan de groothandel dus van elke bestuurder eisen dat hij/zij het volledige bedrag zelf betaalt.
Als de buurtvereniging geen notariële statuten heeft, maar wel is ingeschreven in het handelsregister, dan moet een schuldeiser altijd eerst de vereniging aanspreken op betaling. Pas daarna kan de schuld worden opgeëist bij elke bestuurder.
Let bij een informele vereniging dus goed op welke verplichtingen worden aangegaan en of deze wel worden nagekomen! Wanneer er regelmatig grotere bedragen worden ontvangen en uitgegeven door de vereniging, is het extra raadzaam de statuten notarieel vast te leggen. Daarmee wordt uw aansprakelijkheid namelijk zeer beperkt.
Een formele vereniging en een stichting hebben notariële statuten en zijn ingeschreven in het handelsregister. In tegenstelling tot de informele vereniging is de bestuurder van een formele vereniging in beginsel niet aansprakelijk richting derden. De vereniging en stichting hebben zelf diverse rechten en verplichtingen die nagekomen moeten worden. Gebeurt dat niet, dan kan de vereniging/stichting aansprakelijk worden gesteld.
Zoals gezegd is een bestuurder van een informele vereniging aansprakelijk namens die vereniging.
Verder dient een bestuurder zijn taak goed te vervullen. Wanneer hij/zij dit duidelijk niet doet, kan hij hier ook voor aansprakelijk gesteld worden. Een bestuurder is dus aansprakelijk als hij zijn taak onbehoorlijk vervult en hem daarbij een ernstig verwijt gemaakt kan worden. Ook grove nalatigheid kan leiden tot aansprakelijkheid.
Of er sprake is van bestuurdersaansprakelijkheid, hangt altijd af van de feitelijke omstandigheden. In ieder geval bent u als bestuurder niet direct aansprakelijk als er eens iets misgaat.
Stel dat uw vereniging een springkussen huurt en een kind daarop een voet breekt. U bent dan niet als bestuurder aansprakelijk, tenzij er sprake is van grove nalatigheid. U heeft bijvoorbeeld zelf een oud springkussen geregeld, stond er telkens bij en moedigde de kinderen aan terwijl u zag dat er een scheur in het kussen zat…
Een vereniging zou wellicht wel aansprakelijk gesteld kunnen worden als er geen waarschuwingsborden staan, er geen verder veiligheidsmaatregelen zijn getroffen en er een kind van het kussen direct op straat valt.
De volgende voorbeelden kunnen leiden tot bestuurdersaansprakelijkheid:
Let op: wanneer één van de bestuurders hierdoor aansprakelijk is, zijn alle andere bestuurders dat ook, tenzij zij zelf kunnen bewijzen dat zij hun uiterste best hebben gedaan om het onbehoorlijke bestuur te voorkomen/herstellen!
U kunt intern aansprakelijk gesteld worden of extern. Bij interne aansprakelijkheid wordt u aansprakelijk gesteld door de vereniging of stichting zelf. Binnen het bestuur gebeurt dit niet zo snel. Wel kunnen de leden van de vereniging een of meer bestuurders intern aansprakelijk stellen. Bij een faillissement is het de curator die namens de vereniging of stichting een bestuurder aansprakelijk kan stellen.
Externe aansprakelijkheid betekent dat derden (zoals een leverancier) u aansprakelijk stellen. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om het niet betalen van een nota of schade die is geleden, omdat de vereniging (via het bestuur) onverantwoorde risico’s heeft genomen.
Het notarieel vastleggen van de statuten van een vereniging is de snelste en makkelijkste manier om voor veel gevallen bestuurdersaansprakelijkheid te voorkomen. Ook voor een formele vereniging en stichting is het belangrijk dat de statuten “up-to-date” zijn en overeenstemmen met de werkelijke activiteiten van uw organisatie.
Als bestuurder bent u niet zo heel snel aansprakelijk; als er al sprake is van aansprakelijkheid dan geldt dat meestal voor de vereniging of stichting zelf. Wanneer u het risico op aansprakelijkheid verder wilt beperken, kunt u zich laten voorlichten over een bestuursaansprakelijkheidsverzekering. Kijkt u daarbij wel altijd goed naar de voorwaarden van de verzekering: in beginsel bent u alleen bij grove opzet of nalatigheid aansprakelijk en als de verzekering in een dergelijk geval niet uitkeert, voegt de verzekering voor u niets toe. Een goede verzekering kan echter wel degelijk een toegevoegde waarde hebben, zeker voor bestuurders die vaak met grote belangen te maken hebben.
Tot slot: heeft uw vereniging of stichting vrijwilligers of personeel in dienst, dan is de organisatie ook voor hen aansprakelijk en bent u als werkgever verplicht een aansprakelijkheidsverzekering bedrijven af te sluiten (“AVB”). Deze AVB kan ook handig zijn als dekking voor aansprakelijkheid van uw organisatie bij evenementen, toernooien en dergelijke.
Behalve advies van de notaris kan daarnáást dus ook het inschakelen van een verzekeringsadviseur raadzaam zijn.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met onze ondernemingsrechtspecialisten:
Mr Froukje Tinselboer-Daamen (0523-261941)
